Pengenalan
Tun Abdullah Ahmad Badawi, atau mesra dikenali sebagai Pak Lah, merupakan Perdana Menteri Malaysia kelima (berkhidmat dari 2003 hingga 2009).
Kepimpinan Tun Abdullah Ahmad Badawi
Di bawah kepimpinan beliau, industri Halal Malaysia mengalami perkembangan pesat dan diangkat sebagai agenda strategik negara.
Malah, ekosistem Halal negara diperkukuhkan sehingga Malaysia muncul sebagai peneraju global dalam sektor ini ( 6 pencapaian Allahyarham Tun Abdullah Ahmad Badawi dikenang sepanjang hayat – Sinar Harian ).
Pengiktirafan Tokoh Pembangunan Halal Negara
Atas sumbangan besarnya, Tun Abdullah telah dianugerahkan Tokoh Pembangunan Halal Negara semasa MIHAS 2024, mengiktiraf jasa beliau membangunkan industri Halal Malaysia.
Artikel ini akan menghuraikan dasar-dasar Halal yang diperkenalkan oleh beliau, institusi dan inisiatif penting yang diwujudkan, usaha mengukuhkan reputasi Malaysia sebagai hab Halal dunia, dorongan terhadap pensijilan, eksport dan inovasi Halal, serta contoh ucapan rasmi beliau yang menunjukkan komitmen terhadap sektor ini.
Dasar dan Pelan Tindakan Halal di Era Tun Abdullah (2003–2009)
Kerajaan di bawah Tun Abdullah memberi tumpuan utama kepada pembangunan sektor Halal sebagai sumber pertumbuhan ekonomi baharu negara.
Dalam Rancangan dan dasar utama era beliau, industri Halal diangkat sebagai sektor strategik.
Pelan Induk Perindustrian Ketiga dan Rancangan Malaysia Kesembilan
Pelan Induk Perindustrian Ketiga (IMP3) 2006–2020 dan Rancangan Malaysia Kesembilan (2006–2010) secara khusus menggariskan strategi pembangunan industri Halal sebagai sektor pertumbuhan baharu, berasaskan kekuatan sedia ada Malaysia dalam bidang ini ( Koleksi Arkib Ucapan Ketua Eksekutif ).
Visi yang digariskan adalah untuk menjadikan Malaysia “Hab Halal” utama dunia, bukan sahaja dalam pengeluaran produk dan perkhidmatan, tetapi juga sebagai pusat rujukan dan ilmu Halal global.
Sebagai langkah merealisasikan visi tersebut, kerajaan melancarkan Pelan Induk Pembangunan Industri Halal yang komprehensif.
Halal Industry Development Master Plan 2008–2020
Pada tahun 2008, Halal Industry Development Master Plan 2008–2020 dilancarkan dengan matlamat memacu Halal sebagai sumber pertumbuhan ekonomi baharu negara (Ministry of Investment, Trade and Industry).
Pelan induk 13 tahun ini dibahagikan kepada tiga fasa, di mana fasa pertama (2008–2010) menumpukan kepada mengukuhkan kedudukan Malaysia sebagai peneraju global dalam integriti Halal melalui penambahbaikan proses pensijilan dan penubuhan Global Halal Support Centre.
Usaha ini selari dengan dasar kerajaan untuk mempelbagaikan kegiatan ekonomi dan menjadikan industri Halal pemacu pertumbuhan baharu, terutamanya dalam menghadapi ketidaktentuan ekonomi global.
Tun Abdullah jelas berperanan instrumental dalam menyediakan kepimpinan bagi mempromosikan agenda Halal ini di Malaysia dan peringkat dunia.
Insentif dan Galakan Ekonomi Berkaitan Halal
Dasar kerajaan di era Tun Abdullah turut merangkumi pelbagai insentif ekonomi berkaitan Halal. Kerajaan memperkenalkan langkah galakan fiskal dan program khusus untuk merangsang penglibatan industri.
Misalnya, dalam Ucapan Bajet 2006, beliau menegaskan bahawa Malaysia berpotensi membangunkan industri Halal yang berdaya saing di peringkat global.
Beliau mengarahkan institusi penyelidikan seperti MARDI dan MPOB serta institusi pengajian tinggi supaya memperkasa penyelidikan & pembangunan (R&D) produk Halal dan menjalin kerjasama dengan institusi luar negara.
Beliau juga mengumumkan penambahbaikan makmal keselamatan dan kualiti makanan Kementerian Kesihatan agar dapat menyediakan khidmat ujian yang lebih berkesan kepada pengeksport produk Halal.
Langkah-langkah ini menunjukkan komitmen kerajaan pada waktu itu untuk meletakkan asas kukuh bagi kemajuan industri Halal, merangkumi aspek standard, penyelidikan dan infrastuktur sokongan.
Selain itu, pendekatan Tun Abdullah terhadap pembangunan Halal tidak terpisah daripada kerangka besar pembangunan negara yang inklusif.
Islam Hadhari dan Pendekatan Pembangunan Halal
Konsep Islam Hadhari yang diperkenalkan beliau menekankan keserasian nilai Islam dengan kemajuan ekonomi dan teknologi.
Dalam konteks ini, industri Halal dilihat sebagai contoh pemerkasaan ekonomi umat Islam yang selari dengan prinsip Islam Hadhari.
Pendekatan ini membantu mengetengahkan Halal sebagai sektor yang bukan sahaja berlandaskan syariat, tetapi juga kompetitif dan bernilai komersial di persada antarabangsa.
Institusi dan Inisiatif Halal Utama di Bawah Kepimpinan Pak Lah
Bagi melaksanakan dasar Halal, Tun Abdullah menyokong penubuhan dan pengukuhan beberapa institusi serta inisiatif utama yang menjadi tunjang kepada ekosistem Halal Malaysia:
Pameran Halal Antarabangsa Malaysia (MIHAS)
- Pameran Halal Antarabangsa Malaysia (MIHAS) – Malaysia International Halal Showcase (MIHAS) mula diperkenalkan pada tahun 2004 sebagai platform perdagangan Halal bertaraf antarabangsa. Tun Abdullah telah merasmikan MIHAS pertama pada April 2004 dengan tujuan memasarkan produk Halal Malaysia ke persada dunia (01英特1_05_kirihara_ver7.indd).
Malah, pada pelancaran MIHAS 2004 itu kerajaan mengisytiharkan visi Malaysia sebagai “Halal Hub” dunia.
Sejak itu, MIHAS dianjurkan setiap tahun dan berkembang menjadi salah satu ekspo perdagangan Halal terbesar di dunia, memperagakan produk makanan, farmaseutikal, kosmetik, pelancongan, logistik dan kewangan Islam kepada pembeli antarabangsa.
Inisiatif MIHAS ini mencerminkan keyakinan kerajaan pimpinan Pak Lah dalam mempromosi industri Halal Malaysia secara agresif di peringkat global.
Penubuhan Halal Development Corporation (HDC)
- Halal Development Corporation (HDC) – Tun Abdullah menubuhkan Perbadanan Pembangunan Industri Halal (HDC) pada tahun 2006 untuk menerajui pembangunan ekosistem Halal negara secara menyeluruh.
Pengumuman penubuhan HDC dibuat oleh beliau sendiri dalam ucaptama World Halal Forum 2006, menunjukkan sokongan beliau terhadap kerjasama kerajaan-swasta di pentas antarabangsa (BERNAMA – Ex-PM Abdullah: Champion Of Balanced Economic Growth, Human Capital Development And Halal Industry).
HDC diberi mandat sebagai focal point industri Halal Malaysia, termasuk tanggungjawab membangunkan infrastruktur, koordinasi standard dan industri, serta mempromosi pelaburan dalam sektor Halal.
Malah, pada peringkat awal penubuhannya, HDC turut diberi kuasa untuk mengeluarkan sijil Halal menggunakan logo dan prosedur JAKIM bagi pasaran domestik dan antarabangsa.
Langkah ini bertujuan menyelaraskan prosedur pensijilan Halal dan mempercepat prosesnya, sekali gus memudahkan perkembangan industri Halal.
Di bawah HDC, pelbagai inisiatif dilancarkan seperti pembangunan Taman-taman Halal (Halal Parks) di beberapa koridor ekonomi, penyediaan latihan industri Halal, dan penerbitan Halal Malaysia Portal untuk kemudahan maklumat.
Semua ini memperkukuh infrastruktur dan kapasiti industri Halal negara.
Pengukuhan Peranan JAKIM
- Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) – Walaupun HDC ditubuhkan, peranan JAKIM sebagai autoriti pensijilan Halal nasional terus diperkasa.
Tun Abdullah memastikan kerjasama erat antara HDC dan JAKIM. JAKIM kekal sebagai penjaga piawaian Halal dan logo Halal Malaysia, manakala HDC membantu dari segi pembangunan industri dan pengantarabangsaan pensijilan.
Usaha penyelarasan ini meningkatkan keberkesanan sistem pensijilan Halal Malaysia.
Di peringkat global, JAKIM diiktiraf sebagai badan pensijilan yang diyakini, dan standard Halal Malaysia (MS1500) dijadikan rujukan oleh negara-negara anggota OIC (BERNAMA – MIHAS 2024: Tun Abdullah Receives Special Halal Development Excellence Award).
Hakikat bahawa Malaysia merupakan negara pertama di dunia yang membangunkan standard Halal rasmi dijadikan kelebihan strategik – suatu legasi sejak 2000 yang dimanfaatkan sepenuhnya semasa era Tun Abdullah.
Selain tiga tunjang di atas, Tun Abdullah juga menyokong penganjuran forum dan kerjasama antarabangsa berkaitan Halal.
World Halal Forum dan Kerjasama OIC
Contohnya, World Halal Forum (WHF) yang bermula 2006 di Kuala Lumpur mendapat naungan beliau, di mana kerajaan dan pemimpin industri global berkumpul untuk membincangkan hala tuju industri Halal.
Pada forum inilah beliau melancarkan HDC, menandakan komitmen kerajaan untuk bekerja bersama sektor swasta antarabangsa demi memajukan piawaian dan perdagangan Halal.
Inisiatif lain termasuk kerjasama dengan Pertubuhan Persidangan Islam (OIC) – Tun Abdullah selaku Pengerusi OIC (2003–2006) telah membawa imej Malaysia sebagai model negara Islam progresif, termasuk dalam aspek standard Halal. Usaha-usaha institusi ini secara keseluruhannya membangunkan ekosistem Halal yang menyeluruh, daripada aspek pensijilan, standard, promosi perdagangan, pembangunan modal insan, hingga ke penarafan antarabangsa.
Kejayaan Malaysia membangunkan ekosistem ini diakui apabila Tun Abdullah dipilih untuk menerima Anugerah Khas Pembangunan Halal Negara yang julung kali diperkenalkan pada 2024, khusus untuk individu yang berjasa besar dalam industri Halal (TUN ABDULLAH AHMAD BADAWI DIANUGERAHKAN TOKOH PEMBANGUNAN HALAL NEGARA DI MIHAS 2024 – Serunai Commerce).
Malaysia Sebagai Hab Halal Global
Tun Abdullah memainkan peranan besar dalam memperkukuh reputasi Malaysia sebagai Hab Halal global. Di bawah kepimpinan beliau, Malaysia bukan sahaja meningkatkan kapasiti domestik, malah aktif mempromosi diri sebagai pemimpin dunia dalam hal Halal.
Pengisytiharan Malaysia sebagai “Halal Hub” Dunia
Langkah pertama yang signifikan ialah pengisytiharan rasmi pada 2004 bahawa Malaysia berhasrat menjadi “Hab Industri Halal Dunia”. Pengisytiharan ini dibuat sempena pelancaran MIHAS pertama, di mana kerajaan secara simbolik mengumumkan hala tuju tersebut di pentas antarabangsa.
Ia disusuli dengan tindakan dan program konkrit untuk mewajarkan gelaran halal hub itu.
Perkongsian Standard Halal Malaysia di Peringkat Antarabangsa
Salah satu usaha ialah pengantaranabangsaan piawaian dan pensijilan Halal Malaysia. Menerusi JAKIM dan SIRIM, Malaysia berkongsi kepakarannya dalam membangunkan standard Halal dengan negara-negara lain. Standard Malaysia (MS1500:2004) dan sistem pensijilan JAKIM dijadikan model oleh banyak negara OIC.
Di peringkat OIC, Tun Abdullah mengetengahkan pentingnya pensijilan Halal yang uniform bagi memudahkan perdagangan antara negara Islam. Hasilnya, standard Halal Malaysia kini dijadikan rujukan di peringkat OIC dan mempengaruhi pembentukan standard Halal antarabangsa.
Penjenamaan dan Promosi Halal Malaysia
Tun Abdullah juga memperkukuh jenama Halal Malaysia melalui penjenamaan dan promosi global. Beliau sering menekankan bahawa Malaysia memiliki kekuatan sedia ada – sistem pensijilan Halal JAKIM yang diiktiraf dunia – dan ini perlu dimanfaatkan sepenuhnya untuk menempatkan negara sebagai pendahulu global (BERNAMA – Ex-PM Abdullah: Champion Of Balanced Economic Growth, Human Capital Development And Halal Industry).
Di mata beliau, kelebihan ini ialah platform untuk Malaysia muncul sebagai frontrunner dalam landskap Halal antarabangsa.
Oleh itu, pelbagai inisiatif pemasaran dilaksanakan: penyertaan aktif dalam ekspo perdagangan dunia, promosi Halal Malaysia di misi-misi dagangan, serta kerjasama dwi-hala dengan negara lain dalam pengiktirafan sijil Halal.
Kejayaan Malaysia sebagai hab Halal global mulai terserlah dalam era tersebut.
MIHAS sebagai acara tahunan berjaya menarik ribuan pembeli dan pempamer antarabangsa, menjana ratusan juta ringgit urus niaga setiap tahun.
Contohnya, pada penganjuran MIHAS pada tahun 2023, jualan mencecah RM3.2 bilion, menjadikan jumlah kumulatif nilai perdagangan melalui MIHAS sejak 2004 melebihi RM24 bilion.
Pencapaian ini diiktiraf Rekod Dunia Guinness sebagai pameran perdagangan Halal terbesar di dunia dari segi kehadiran peserta.
Statistik ini membuktikan Malaysia benar-benar berfungsi sebagai pusat pertemuan utama industri Halal global, satu status yang dibina sejak era Tun Abdullah.
Diplomasi Halal dan Pengiktirafan Global
Selain perdagangan, diplomasi Halal Malaysia turut diperkasa. Tun Abdullah menggunakan platform antarabangsa seperti OIC, ASEAN, dan World Halal Forum untuk menggalakkan kerjasama dalam pembangunan Halal.
Malaysia sering menawarkan bantuan teknikal dalam pembangunan standard Halal kepada negara rakan.
Reputasi negara sebagai peneraju Halal semakin kukuh apabila idea Hab Halal disambut baik – beberapa negara mula menjadikan Malaysia sebagai benchmark.
Sebagai contoh, Negara China dan beberapa negara Eropah mencari kerjasama dengan Malaysia untuk mempelajari sistem pensijilan Halal, terutamanya bagi tujuan eksport ke pasaran Muslim.
Semua usaha ini meletakkan jenama Halal Malaysia pada tahap kualiti dan kepercayaan global yang tinggi (BERNAMA – MIHAS 2024: Tun Abdullah Receives Special Halal Development Excellence Award), sebagaimana dinyatakan dalam penghargaan anugerah Halal kepada Tun Abdullah.
Dorongan Terhadap Pensijilan, Eksport dan Inovasi Produk Halal
Salah satu fokus utama Tun Abdullah dalam membangunkan industri Halal ialah menggalakkan lebih banyak pensijilan Halal, meningkatkan eksport produk Halal, dan memupuk inovasi dalam penghasilan produk Halal baru.
Beliau percaya bahawa pensijilan Halal merupakan pasport untuk produk Malaysia menembusi pasaran global Muslim yang kian berkembang (BERNAMA – Ex-PM Abdullah: Champion Of Balanced Economic Growth, Human Capital Development And Halal Industry).
Justeru, pelbagai usaha dilakukan untuk mempermudah syarikat mendapatkan sijil Halal dan memperluas skop pensijilan.
Penambahbaikan Proses Pensijilan Halal
Antara langkah penting adalah penyusunan semula proses pensijilan Halal. Seperti dinyatakan, Tun Abdullah menubuhkan HDC dan bahkan memberi HDC peranan dalam mempercepat pengeluaran sijil Halal bersama JAKIM.
Walaupun pendekatan ini kemudian disemak semula, ia menunjukkan keazaman beliau untuk mengurangkan karenah birokrasi dan mempercepat akses syarikat kepada pensijilan Halal.
Galakan Eksport Produk Halal Malaysia
Kerajaan juga menyediakan insentif kewangan bagi galakan pensijilan – contohnya, geran dan potongan cukai untuk perusahaan kecil dan sederhana yang mendapatkan pensijilan Halal, serta pengecualian cukai import bagi mesin pemprosesan Halal (disebut dalam inisiatif IMP3, meskipun butiran khusus tidak dihuraikan di sini).
Hasilnya, kapasiti pensijilan Halal Malaysia meningkat; jumlah syarikat dan produk yang bersertifikat Halal melonjak sepanjang 2003–2009, membuka peluang produk tempatan menembusi lebih banyak pasaran antarabangsa.
Tun Abdullah turut memacu peningkatan eksport produk Halal Malaysia.
Beliau kerap menggalakkan usahawan tempatan supaya mengambil peluang dalam pasaran Halal global yang bernilai trilion dolar.
Melalui MATRADE dan kerjasama kementerian, beliau menyokong penyertaan syarikat Malaysia dalam ekspo Halal luar negara, di samping menarik pembeli asing ke ekspo Halal di Malaysia (seperti MIHAS).
Strategi dwi-hala ini berhasil meningkatkan nilai eksport Halal negara. Menjelang hujung tempoh pentadbiran beliau, eksport produk Halal Malaysia merangkumi makanan, kosmetik, farmaseutikal dan bahan gunaan lain mencatat jumlah puluhan bilion ringgit setahun (angka kasarnya dianggarkan ~RM20–30 bilion pada 2008, merangkumi ~5% daripada jumlah eksport negara (Halal Hub in Malaysia: Perfect Destination for Development)).
Walaupun angka ini masih kecil berbanding potensi pasaran global, trendnya adalah meningkat dengan pesat.
Kejayaan ini sebahagiannya disokong oleh penjenamaan Halal Malaysia yang diyakini, hasil sistem pensijilan yang konsisten. Menurut Tun Abdullah, kelebihan “jenama Halal Malaysia” yang diiktiraf dunia inilah yang menjadi ramuan penting pertumbuhan sektor Halal.
Inovasi Produk dan Perkhidmatan Halal Baharu
Dalam aspek inovasi produk Halal, pentadbiran Tun Abdullah mempelopori peluasan skop industri Halal melangkaui makanan. Beliau menggalakkan pembangunan sub-sektor Halal baharu seperti farmaseutikal Halal, kosmetik Halal, logistik Halal, dan perkhidmatan mesra Halal (termasuk pelancongan dan kewangan Islam sebagai pelengkap ekosistem).
Ucapan beliau di MIHAS 2008 menekankan bahawa kesedaran umat Islam yang semakin meningkat terhadap kewujudan produk dan perkhidmatan Halal selain makanan membuka peluang besar kepada industri.
Ini termasuklah produk seperti vaksin dan ubat-ubatan Halal, bahan penambah makanan halal, produk penjagaan diri tanpa bahan haram, dan sebagainya.
Beliau percaya jika Halal dapat dijenamakan sebagai tanda kualiti premium, ia juga mampu menarik pengguna bukan Islam yang mementingkan kualiti dan etika.
Atas dorongan ini, agensi seperti HDC dan MOSTI (Kementerian Sains, Teknologi dan Inovasi) mulai meningkatkan sokongan R&D untuk inovasi Halal.
Contohnya, dana ScienceFund dan TechnoFund ketika itu turut membiayai projek penyelidikan produk Halal.
Bahkan, seperti dinyatakan dalam Bajet 2006, kerjasama R&D antarabangsa digalakkan – satu langkah yang menghasilkan inovasi seperti teknik alternatif penyembelihan yang patuh syariah, bahan gantian gelatin babi, dan pembangunan Halal gelatin daripada sumber tumbuhan.
Pembangunan Modal Insan dalam Industri Halal
Tun Abdullah juga menekankan pembangunan modal insan Halal bagi mendorong inovasi berterusan.
Beliau percaya bahawa melahirkan pakar-pakar dalam sains dan pengurusan Halal adalah penting untuk menjadikan Malaysia makmal global industri Halal.
Oleh itu, kurikulum latihan Halal diperkaya – contohnya program sijil dan diploma Halal di institusi pengajian tinggi serta latihan profesional kepada auditor Halal.
Kesemua usaha ini telah mewujudkan asas inovasi yang kukuh, membolehkan Malaysia terus menerajui pembangunan produk Halal baharu di peringkat dunia.
Komitmen Tun Abdullah Melalui Ucapan dan Kenyataan Rasmi
Komitmen Tun Abdullah terhadap pembangunan sektor Halal jelas tergambar dalam pelbagai ucapan, kenyataan media dan dokumen rasmi sepanjang pentadbirannya.
Dalam ucapan-ucapan beliau, Pak Lah konsisten menggariskan visi dan langkah untuk memajukan industri Halal, baik di peringkat domestik mahupun antarabangsa.
Halal sebagai Agenda Nasional
Berikut adalah beberapa petikan dan inti pati penting daripada kenyataan rasmi beliau yang menunjukkan iltizam terhadap agenda Halal:
- Penegasan Halal sebagai Agenda Negara: “Kerajaan Malaysia memberikan tumpuan besar kepada pembangunan dan promosi sektor Halal.” – Dalam ucapan perasmian MIHAS 2008, Tun Abdullah menekankan bahawa kerajaan telah meletakkan industri Halal sebagai bidang keutamaan.
Beliau merujuk kepada IMP3 dan RMK-9 yang menggariskan strategi menjadikan Malaysia sebuah hab Halal terulung, bukan sekadar dalam pengeluaran tetapi juga pusat rujukan ilmu Halal dunia. Kenyataan ini membuktikan bahawa sejak awal lagi, beliau melihat industri Halal sebagai bidang yang mampu melonjakkan kedudukan ekonomi dan imej negara. - Peranan Institusi Halal: Tun Abdullah acap kali mengumumkan langkah pengukuhan institusi bagi merealisasikan agenda Halal.
Misalnya, beliau mengumumkan penubuhan HDC pada 2006 dengan menyatakan bahawa HDC akan menjadi titik tumpuan pembangunan industri Halal Malaysia.
Dalam ucapannya, beliau menjelaskan peranan HDC untuk menyelaras dan mempermudah proses pensijilan Halal (menggunakan logo dan prosedur JAKIM) serta mempercepat pertumbuhan industri.
Ini menunjukkan beliau secara peribadi memantau dan memastikan wujudnya agensi khusus untuk Halal, tanda komitmen strategik beliau. - Sasaran Malaysia sebagai Halal Hub: Dalam satu kenyataan, Tun Abdullah menyeru semua pihak berganding bahu merealisasikan matlamat negara menjadi “Hab Halal” global.
Beliau menegaskan bahawa sudah tiba masanya untuk bertindak ke arah mencapai matlamat tersebut. “Sesungguhnya, masih banyak lagi yang perlu diusahakan sebelum kita mencapai matlamat, antaranya pembangunan Malaysia sebagai sebuah ‘Halal Hub’…” ujar beliau, mengingatkan bahawa komitmen bersama amat diperlukan.
Petikan ini daripada ucapan beliau menunjukkan betapa seriusnya beliau terhadap aspirasi Hab Halal, meletakkannya sebaris dengan agenda ekonomi utama negara. - Peningkatan Permintaan Global: Tun Abdullah turut mengulas fenomena global yang mendorong industri Halal.
Beliau menyatakan bahawa kesedaran pengguna Muslim sedunia yang semakin meningkat telah melonjakkan permintaan produk bersijil Halal ke tahap yang tinggi.
Justeru, Malaysia perlu bersiap sedia merebut peluang ini. Beliau bangga menyatakan bahawa jenama pensijilan Halal Malaysia yang diuruskan JAKIM adalah sangat diyakini di peringkat antarabangsa, dan ini merupakan kelebihan buat negara.
Kenyataan sebegini, yang dipetik dalam media, memperlihatkan keyakinan beliau bahawa usaha Malaysia membangunkan sistem Halal bertaraf dunia sudah berhasil dan perlu terus diperkukuh.
Secara keseluruhannya, ucapan-ucapan Tun Abdullah Ahmad Badawi menjelaskan falsafah beliau bahawa industri Halal bukan sekadar memenuhi tuntutan agama, tetapi juga platform menjana pertumbuhan ekonomi dan meningkatkan reputasi negara.
Beliau konsisten mengajak sektor awam, swasta dan institusi Islam bekerjasama memajukan industri ini. Komitmen beliau tidak berakhir selepas bersara daripada jawatan; beliau terus mempromosi Halal melalui peranan dalam organisasi seperti World Halal Forum dan inisiatif sektor swasta.
Penganugerahan Tokoh Pembangunan Halal Negara pada tahun 2024 merupakan bukti bahawa sumbangan dan komitmen beliau diiktiraf dan meninggalkan legasi yang berpanjangan.
Kesimpulan
Jasa Tun Abdullah Ahmad Badawi terhadap industri Halal Malaysia amatlah besar dan membekas. Sepanjang pentadbirannya (2003–2009), beliau telah meletakkan asas kukuh bagi sektor Halal melalui dasar yang progresif, penubuhan institusi khusus, serta promosi agresif di persada dunia.
Beliau menginspirasi transformasi industri Halal daripada sektor kecil domestik menjadi satu ekosistem komprehensif merangkumi pensijilan bertaraf dunia, rangkaian perdagangan global, dan inovasi produk yang meluas.
Usaha gigih beliau telah menjadikan Malaysia diiktiraf sebagai peneraju dan pusat rujukan Halal antarabangsa. Hari ini, ketika industri Halal global dianggarkan bernilai USD5 trilion menjelang 2030, Malaysia terus berada di barisan hadapan – suatu kedudukan yang tidak mungkin dicapai tanpa visi dan kepimpinan Tun Abdullah pada era 2000-an.
Legasi Berterusan Tun Abdullah dalam Industri Halal
Jasa beliau bukan sahaja memperkukuh ekonomi negara melalui niche Halal, malah mengharumkan nama Malaysia sebagai model negara Islam progresif yang berjaya mengintegrasikan nilai religius dengan pembangunan moden.
Sesungguhnya, legasi Tun Abdullah dalam industri Halal akan terus dihargai dan menjadi pemangkin kepada generasi pemimpin akan datang dalam meneruskan agenda Halal negara.
Sumber Rujukan:
- Bernama. Ex-PM Abdullah: Champion Of Balanced Economic Growth, Human Capital Development And Halal Industry. (2023) – Laporan tentang sumbangan Tun Abdullah termasuk penubuhan HDC dan pandangan beliau terhadap industri Halal (BERNAMA – Ex-PM Abdullah: Champion Of Balanced Economic Growth, Human Capital Development And Halal Industry) (BERNAMA – Ex-PM Abdullah: Champion Of Balanced Economic Growth, Human Capital Development And Halal Industry).
- MATRADE / Bernama. MIHAS 2024: Tun Abdullah Receives Special Halal Development Excellence Award. (19 Sept 2024) – Kenyataan media sempena anugerah Tokoh Halal kepada Tun Abdullah, menggariskan peranan beliau memperkenal insentif Halal seperti MIHAS 2004 dan HDC 2006 (BERNAMA – MIHAS 2024: Tun Abdullah Receives Special Halal Development Excellence Award) serta pencapaian Malaysia sebagai hab Halal (BERNAMA – MIHAS 2024: Tun Abdullah Receives Special Halal Development Excellence Award) (BERNAMA – MIHAS 2024: Tun Abdullah Receives Special Halal Development Excellence Award).
- Ucapan YAB PM (Tun Abdullah) di MIHAS 2008 – Koleksi Arkib Ucapan Perdana Menteri. (7 Mei 2008) – Ucapan rasmi yang menggariskan strategi pembangunan Halal dalam IMP3 & RMK9 serta peranan HDC dalam pensijilan Halal ( Koleksi Arkib Ucapan Ketua Eksekutif ) ( Koleksi Arkib Ucapan Ketua Eksekutif ).
- Sinar Harian. 6 pencapaian Tun Abdullah Ahmad Badawi dikenang sepanjang hayat. (15 Apr 2025) – Artikel yang menyenaraikan kejayaan Tun Abdullah, termasuk memperkukuh ekosistem Halal Malaysia hingga diiktiraf global (beserta anugerah Tokoh Halal 2024) ( 6 pencapaian Allahyarham Tun Abdullah Ahmad Badawi dikenang sepanjang hayat – Sinar Harian ).
- Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies. Halal Certification as a Modern Application of Shariah Morality (2021) – Rujukan akademik yang menyebut inisiatif globalisasi Halal di bawah pentadbiran Tun Abdullah, termasuk pelancaran MIHAS 2004 dan pengisytiharan Malaysia sebagai “Halal-Hub” dunia (01英特1_05_kirihara_ver7.indd).
- Ucapan Bajet 2006 oleh Tun Abdullah Ahmad Badawi. (30 Sept 2005) – Menyentuh agenda pembangunan pertanian dan industri asas tani, termasuk penekanan kepada potensi industri Halal dan arahan mempergiat R&D produk Halal serta sokongan kepada pengeksport ( Koleksi Arkib Ucapan Ketua Eksekutif ).
- Mustapa Mohamed (Menteri MITI). Opening Speech World Halal Week 2016. (30 Mac 2016) – Memuji kepimpinan Tun Abdullah dalam memacu agenda Halal dan menyatakan pelancaran Pelan Induk Pembangunan Halal 2008–2020 adalah hasil inisiatif beliau (Ministry of Investment, Trade and Industry).
